Chojnów
ChojnówChojnów (
niem.
Haynau) –
miasto i gmina
w
województwie dolnośląskim
, w
powiecie legnickim
, nad rzeką
Skorą
na zachód od
Legnicy
. Największe według ludności, po stołecznej
Legnicy
miasto
powiatu legnickiego
, oraz 27 według ludności miasto
województwa dolnośląskiego
.
W latach 1975-1998
miasto administracyjnie należało do
województwa legnickiego
. Według danych z 30 czerwca 2009 miasto liczyło 14 365 mieszkańców. Chojnów jest położony średnio 170
m
nad poziomem morza
[]. Na wschód od Chojnowa znajdują się
Miłkowice
. Pierwsze zapiski historyczne dotyczące Chojnowa pochodzą z roku
1272
(wspomniana wtedy jest osada Haynow). W roku
1288
nazywane jest miastem (civitas) w dokumentach księcia Legnicy
Henryka V Grubego
. Jednak dopiero w roku
1333
miasto uzyskało
prawa miejskie
. GeografiaChojnów położony jest w środkowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego, w zachodniej części powiatu legnickiego. Przez miasto przepływa rzeka Skora, płynąca z zachodu na wschód, oraz rzeka
Młynówka
wypływająca w okolicach
Muzeum Regionalnego
i płynąca w kierunku zachodnim. Chojnów ma połączenie z większymi miastami kraju (
drogowe
i
kolejowe
) oraz znajdującą się 5 kilometrów na
południe
od Chojnowa
Autostrada A4
. Na południe od miasta znajduje się
Równina Chojnowska
, ciągnąca się od okolic
Bolesławca
do
Jawora
. Struktura powierzchniWedług danych z roku 2002[2] Chojnów ma obszar 5,32 km², w tym: - użytki rolne: 41%
- użytki leśne: 0%
Miasto stanowi 0,71% powierzchni powiatu. Historia
Osada powstała przed
1288
i nosiła nazwę "Haynow",
prawa miejskie
otrzymała w
1333
. Od tego czasu miasto zaczęło się szybko rozwijać. Działała szkoła przykościelna oraz komora celna. Miasto zamieszkiwali głównie tkacze, piekarze, szewc, rzeźnicy. Niedaleko znajdowały się młyny wodne i kamieniołomy. Miasto przeżyło regres po najeździe
husytów
, którzy je spustoszyli. Spalone zostało prawie całe centrum i zamek, jednak przywileje książęce szybko pomogły odzyskać dawną świetność. Największy rozkwit Chojnów przeżywał w
XVI w.
, jednak pod koniec wieku dał się zauważyć upadek gospodarczy, do którego przyczyniły się pożary miasta oraz wielka epidemia, która pochłonęła wiele ofiar (
1613
). W latach
1618
-
1648
toczyła się
wojna trzydziestoletnia
, a po kolejnej epidemii miasto prawie całkowicie się wyludniło. Po trzech wojnach w roku
1740
Chojnów trafił pod panowanie
Prus
. Następny wiek to okres
wojen napoleońskich
i kilku następnych epidemii. W połowie
XIX w.
otwarto linię kolejową łączącą
Bolesławiec
i
Legnicę
, co dobrze wpłynęło na gospodarkę Chojnowa, rozwinął się też przemysł metalowy, papierniczy i skórzany. Powstała też drukarnia. W tym czasie Chojnów zaczął się rozwijać w bardzo szybkim tempie, powstała kanalizacja, sieć gazowa oraz
gazeta
. Liczba ludności wzrosła dwukrotnie, otwarto nowy
szpital
(zamknięty w
2000
roku) oraz oczyszczalnię ścieków. Końcowy okres
II wojny światowej
nie oszczędził Chojnowa, który znalazł się w strefie działań
1 Frontu Ukraińskiego
. W dniu
10 lutego
1945
roku miasto zdobyły wojska 52 Armii Radzieckiej pod dowództwem
generała
Korotiewa; 60% miasta legło w gruzach. W rezultacie ustaleń między zwycięskimi mocarstwami, miasto przekazano Polsce. Ludność niemiecka została wysiedlona za
Odrę
, a do Chojnowa zaczęli napływać polscy osadnicy. Niemające przedtem polskiej nazwy miasto przez krótki czas nazywano wówczas Gajewicko, jednak ostatecznie przyjęto historycznie bardziej uzasadnioną formę Chojnów. W latach powojennych reaktywowano przemysł i częściowo odbudowano zniszczenia. ZabytkiŚredniowieczna baszta tkaczy w Chojnowie.
-
Zamek Piastowski
– zbudowany w drugiej połowie
XIII w.
, wielokrotnie przebudowywany. Obecnie
Muzeum
Regionalne.
-
Kościół pw. św. Piotra i Pawła
("Duży kościół") – zbudowany w
XIV w.
, największy kościół w
mieście
.
- Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP ("Mały kościół") – zbudowany w l.
1909
-
1911
.
- Baszta Tkaczy – zbudowana około
1400
roku, niegdyś część umocnień miejskich.
- Dworzec kolejowy – wzniesiony w
1909
r., jedyny dworzec w mieście.
- Dwór – XVIII-wieczny budynek rezydencjonalny, wybudowany obok drogi na
Piotrowice
i
Bolesławiec
.
- Dawny dom parafialny – najstarszy mieszkalny budynek
miasta
, z zachowanymi cennymi wnętrzami.
- Kamienica Schramma, z 1544 r.
- Mury miejskie, wzniesione w I poł. XIV w., po rozbiórce w XVIII i XIX w. zachowane jedynie fragmentarycznie.
- Szereg budynków użyteczności publicznej z II poł. XIX w. i I poł. XX w.
- Osiedle mieszkaniowe z l.
1920
-
1924
projektu
Ernsta Maya
RynekKościół Niepokalanego Poczęcia NMP Chojnowski
rynek
jest rzadkim na Śląsku przykładem nieregularnego placu powstałego z rozszerzenia głównej drogi handlowej. Kształtem przypomina on rozciągnięty
trójkąt
o wymiarach 60x300 m (jeden z najdłuższych na Śląsku), na którego ostrym (wschodnim) końcu znajduje się kościół św. Piotra i
Pawła
, dominujący nad placem. Place i skwery- Plac Konstytucji 3 maja – Plac położony między ulicami Jarosława Dąbrowskiego, J. U. Niemcewicza i Tkacką
- Plac Bolesława Prusa – Mały plac położony na Osiedlu Stanisława Wyspiańskiego
- Plac Zamkowy – główny plac w mieście, mieszczący się niedaleko Rynku. Znajduje się na niej
Zamek
oraz Urząd miasta, a od
2006
budynek
biblioteki
miejskiej.
- Plac Dworcowy – położony przy dworcu
PKP
. Znajduje się na nim dworzec
PKS
, oraz postój
taksówek
.
Pomniki- Pomnik na Placu Dworcowym – wysoki pomnik z fontanną, górna część
pomnika
została usunięta po
II wojnie światowej
i jest przechowywana w ogrodzie koło
zamku
. Obecnie stoi tam tylko fontanna.
Na ul. Chmielnej znajduje się skwer zbudowany w podzięce ludziom, którzy oddali życie za Chojnów. PrzyrodaJeziorko niedaleko Dolpakartu W mieście znajdują się dwa
parki
: - Park Piastowski – największy w mieście, położony w południowej części miasta między ulicami Jana Kilińskiego i Parkową. W centralnej części parku na Wzgórzu Chmielowym znajduje się nadal używana
wieża ciśnień
, na którą dawniej można było wejść i zobaczyć panoramę Chojnowa. Stojąca na górze wieża jest najwyższym punktem w mieście. W parku znajduje się też zniszczony
amfiteatr
. Od strony zachodniej park graniczy z
cmentarzem komunalnym
. W północnej części parku znajduje się też boisko sportowe, podzielone na dwie części.
- Park Śródmiejski – drugi co do wielkości park w Chojnowie. Położony jest on w centrum miasta nad Skorą. Jest dobrym miejscem do wypoczynku, obok Urzędu Miasta w parku znajduje się amfiteatr. Od strony ulicy Wolności znajduje się plac zabaw.
Inne miejsca przyrodnicze: - Staw Miejski – położony jest w północnej części miasta niedaleko linii kolejowej. Obecnie jest dobrym miejscem dla
wędkarzy
. Dawniej na dnie rozłożona była siatka, która pozwalała na
pływanie
.
- Morskie Oko – mały okrągły staw, położony w południowej części miasta wśród budynków mieszkaniowych. Powstał w miejscu kamieniołomu bazaltu, który używany był do budowy murów obronnych miasta pod koniec XIV wieku[3]. Obecnie Morskie Oko zajmuje jedynie fragment pierwotnego wykopu.
DemografiaDane z
30 czerwca
2004
[5]: Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni |
---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % | populacja | 14 510 | 100 | 7565 | 52,1 | 6945 | 47,9 | gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 2727,4 | 1422 | 1305,5 |
Według danych z roku 2002[2] średni dochód na mieszkańca wynosił 1307,58 zł. W
województwie dolnośląskim
Chojnów zajmuje 27 miejsce na 91. Sport
W rozgrywkach
piłkarskich
Chojnów reprezentuje Klub Sportowy
Chojnowianka Chojnów
. Klub, rozgrywający swoje mecze na chojnowskim Stadionie Miejskim, występuje w Dolnośląskiej Lidze [Czwarta] (awansował do niej w
2008
). Obiektami sportowymi w mieście są: - Stadion miejski położonym na ulicy Stanisława Małachowskiego, od drugiej ulicy Janusza Kusocińskiego. W mieście znajdują się też dwa boiska przy ulicy Jana Kilińskiego, często organizowane są na nich imprezy, takie jak np. Dni Chojnowa.
- Hala sportowa – znajduje się przy ulicy Jana Matejki nad rzeką
Skorą
.
- Boisko o sztucznej nawierzchni (kauczuk) przy Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II.
- Boisko o sztucznej nawierzchni (trawa) przy Gimnazjum nr 2 z oświetleniem.
- Boisko o sztucznej nawierzchni (trawa) przy Stadionie Miejskim z oświetleniem.
- Boisko o sztucznej nawierzchni (trawa) w Parku Piastowskim z oświetleniem i szatniami. (Orlik 2012)
- Boisko o sztucznej nawierzchni (kauczuk) przy Szkole Podstawowej nr 3.
- Boisko o sztucznej nawierzchni (kauczuk) w Parku Piastowskim z szatniami (Orlik 2012)
GospodarkaGałęzie przemysłu dominujące w Chojnowie to: maszynowy, papierniczy, spożywczy i odzieżowy. Lista
przedsiębiorstw
w mieście zatrudniających ponad 500 osób:[] - Agromet-Dolzamet – producent łańcuchów
- Kartol – producent opakowań, blachy
- Apis – producent tektury i opakowań kartonowych
- Magrotex – maszyny rolnicze
- Höcker – urządzenia przemysłu mięsnego: haki, noże
- Tartak –
tartak
- Dany – odzież
dziecięca
- UNIFOT – zakład poligraficzny
drukarnia
- Matal-Cart – Producent wózków specjalistycznych
W Chojnowie istnieje także podstrefa
Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej
. W mieście znajduje się
targowisko
miejskie, położone na ulicy Grodzkiej, nad brzegiem
Skory
. Większość sklepów to małe miejskie, albo
osiedlowe
sklepiki. Opieka zdrowotnaDo
2000
roku w Chojnowie działał
szpital
na końcu ulicy Szpitalnej, który został wybudowany w
XIX w.
Obecnie działa tu zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy "Niebieski Parasol". Przy ulicy Legnickiej funkcjonuje Przychodnia
Rejonowa
i Ośrodek
zdrowia
, a przy ulicy Fabrycznej razem ze Strażą
Pożarną
Pogotowie Ratunkowe, które dawniej znajdowało się przy ulicy Szpitalnej (obecnie w tamtym budynku znajduje się
Laboratorium
oraz Apteka). Również przy ulicy Okrzei powstał nowy NZOZ.[] Komunikacja Komunikacja kolejowa
Linia kolejowa z
Legnicy
do
Bolesławca
przez Chojnów została zbudowana w
1845
roku. Budynek obecnego dworca w Chojnowie wybudowano w
1909
roku. Początkowo stacja nosiła nazwę Haynau, w
1945
roku Gajewicko, a potem już Chojnów. Obecnie stacja ma czynną poczekalnię, dwa
perony
, dwie windy i przejście podziemne, wyremontowane w latach 2006-2007. W budynku dworca znajduje się jeszcze nieczynna do odwołania kasa biletowa. Komunikacja autobusowaW mieście znajduje się jeden
dworzec
PKS
przy placu Dworcowym, ma siedem niezadaszonych
peronów
. Miasto ma też zajezdnię
autobusową
znajdującą się przy ulicy
Legnickiej
, należącą do PKS
Lubin
. W Chojnowie nie ma komunikacji miejskiej. Częstym transportem do
Legnicy
są busy, których stacje znajdują się na dworcu PKS. Komunikacja samochodowaNajłatwiej do Chojnowa i pobliskich miejscowości można dostać się
samochodem
. Chojnów ma bardzo dobre położenie, 2 kilometry od
autostrady A4
. Przez Chojnów prowadzi również
Droga krajowa nr 94
(Kraków – Wrocław – Legnica – Krzywa). Miasto ma też obwodnicę na południu (ulica Parkowa), omijającą miasto. Mosty i kładkiMiasto posiada cztery
mosty
i dwie kładki dla pieszych nad rzeką
Skorą
: - Most przy ulicy Parkowej, znajduje się tuż przy zakręcie na ulicę Złotoryjską, największy i najszerszy most nad Skorą, niedaleko znajduje się też most nad
Młynówką
.
- Most przy ulicy Złotoryjskiej, nieużywany i nieprzejezdny most. Znajduje się przy zakręcie na ulicę Parkową. Niedługo będzie remontowany.
- Most przy ulicy Wolności (Biały Most), najstarszy most łączący
Stare Miasto
z Nowym Miastem. Dawniej drewniany, obecnie betonowy, pomalowany na biało.
- Most przy ulicy Legnickiej, położony jest niedaleko kładki dla pieszych przy ulicy Brzozowej, na drodze prowadzącej do
Legnicy
.
- Kładka dla pieszych przy ulicy Grodzkiej, przejście łączące targowisko miejskie z okolicami
Szkoły Podstawowej
nr 4.
- Kładka dla pieszych przy ulicy Brzozowej, położona jest niedaleko
wodospadu
. Kładka jest zagięta, stąd potocznie nazywana jest "złamanym mostem" (pomimo tego, że mostem nie jest).
Oprócz wyżej wymienionych w mieście jest jeden most nad rzeką
Młynówką
. Osiedla-
Stare Miasto
- Nowe Miasto
- Osiedle Piotrowickie
- Osiedle Stanisława Wyspiańskiego
- Osiedle Stefana Żeromskiego
Kultura- Jednym z miejsc kulturalnych w Chojnowie jest Miejski Dom Kultury (MDK), w którym znajduje się kino, oprócz tego zajmuje się organizacją różnego typu imprez: festyny, przeglądy, wystawy, konkursy. Ma również hol wystawowy.
- Kolejnym miejscem jest Muzeum Regionalne mieszczące się w
Zamku Piastowskim
. Można zobaczyć tam często zmieniające się wystawy oraz stałe
prace
takie jak:
sgraffita
z dworu Schellendorfów z
Zagrodna
, historię Chojnowa, broń białą i palną oraz stroje
rycerzy
, dawne
ślusarstwo
i
kowalstwo
,
lapidarium
w podziemiach zamku, kolekcje kafli, relikty zamkowe, oraz ogród przy Zamku.
- Obok
Muzeum
znajduje się Biblioteka Miejska oraz jej filie w Chojnowie oraz w pobliskich
wioskach
.
- Filia Biblioteki w Chojnowie znajduje się przy ulicy Władysława Sikorskiego.
- W parku śródmiejskim, niedaleko Urzędu Miasta położony jest
amfiteatr
. Drugi znajduje się w Parku Piastowskim.
- Dni Chojnowa to coroczna główna impreza miasta Chojnowa. Odbywa się najczęściej w rynku. Towarzyszą jej
koncerty
zespołów oraz pokaz
tkactwa
artystycznego.
Mediami w mieście są: - Gazeta Chojnowska – wydawana od
1992
roku
gazeta
. Na początku jako miesięcznik, potem jako
tygodnik
, a obecnie jako
dwutygodnik
. Siedziba mieści się w urzędzie miasta. Druk UNIFOT. Nakład 900 egz.
- Gazeta Gminy Chojnów – oficjalna gazeta
gminy Chojnów
. Druk UNIFOT Chojnów. Nakład 750 egz.
- Haynauer Stadtblatt – dawny
tygodnik
Chojnowa. Pierwszy numer został wydany
3 lipca
1839
[6].
Symbole miasta
EdukacjaW Chojnowie znajdują się 2
przedszkola
, 2
szkoły podstawowe
oraz 2
gimnazja
. Przedszkola: - Przedszkole nr 1, ul. Wojska Polskiego 18 – położone jest w zachodniej części miasta i jest największym w Chojnowie. Ma duży ogród, a za przedszkolem znajduje się park śródmiejski i rzeka
Skora
.
- Przedszkole nr 3, ul. Ignacego Krasickiego 2 – położone jest w południowej części miasta, niedaleko Parku Piastowskiego.
Szkoły podstawowe: - Szkoła podstawowa nr 3 im. Marii Konopnickiej, ul. Tadeusza Kościuszki 30 – najmniejsza szkoła podstawowa w Chojnowie, położona jest w północnej części miasta, niedaleko Dworca kolejowego. Szkoła została założona w
1962
roku, a w
2002
roku obchodzone było czterdziestolecie szkoły. Ma klasy od A do C. Główną imprezą szkoły są obchodzone co roku w maju Dni Szkoły. Szkoła ma nowe boisko, oraz ogródek.
- Szkoła podstawowa nr 4 im. Janusza Korczaka, ul. Jana Kilińskiego 24 – największa szkoła podstawowa w Chojnowie, położona w południowej części miasta.
Szkoły gimnazjalne: - Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II, pl. Władysława Reymonta 1 – położone jest w północno-zachodniej części miasta obok "Małego kościoła". Dawniej jako Szkoła Podstawowa imienia II Armii Wojska Polskiego. W
2005
roku nadano jej imię papieża.
- Gimnazjum nr 2 im. Mikołaja Kopernika, ul. Stanisława Konarskiego 4 – drugie gimnazjum w Chojnowie, dawniej jako Liceum Ogólnokształcące.Obecnie największe gimnazjum w Chojnowie.
Miasta partnerskie Chojnowianie Mieszkańcy Sąsiednie gminy
Chojnów
(wiejska) Przypisy Bibliografia- Henryk Szoka. Opowieści o Chojnowie. Legnica 1987.
- Dolnośląskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Towarzystwo Miłośników Chojnowa. Chojnów i okolice. Wrocław 1986.
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Chojnów":
Polskie zamki i twierdze
górę] C
Chałupki
,
województwo dolnośląskie
Chełm
– Bieławin,
województwo lubelskie
Chełmno
Chęciny
Chlewiska (powiat szydłowiecki)
Chobienia
,
województwo dolnośląskie
Chocianów
Chocz
Zamek Chojnik
Chojnów
Chrzelice
Chudów
Chwarszczany
Ciechanów
Ciepłowody
,
województwo dolnośląskie
Cieszyn
Cisy
województwo dolnośląskie
Czarny Bór
,
województwo dolnośląskie
Czchów
,
województwo małopolskie
Czemierniki
Czernina Dolna
,
województwo ...
Rynek (urbanistyka)
...
Biskupin
w
Polsce
:
Biskupin
–
wieś
w
woj. dolnośląskim
, w
pow. legnickim
, w
gminie Chojnów
Biskupin
– wieś w
woj. kujawsko-pomorskim
, w
pow. lipnowskim
, w
gminie Lipno
Biskupin
...
Specjalna strefa ekonomiczna
...
Marciszów
...
Pątnów
w
Polsce
:
Pątnów
-
wieś
w
woj. dolnośląskim
, w
pow. legnickim
, w
gminie Chojnów
Pątnów
-
wieś
w
woj. łódzkim
, w
pow. wieluńskim
, w
gminie Pątnów
Zobacz ...
Prochowice
...
Autostrada A4 (Polska)
...
Powiat złotoryjski
...
Powiat legnicki
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Chojnów":
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
|